Inicjatywa budowy soboru pojawiła się po utworzeniu guberni siedleckiej. Gubernator Stefan Gromeki rozpoczął starania o wzniesienie w mieście murowanej cerkwi. Piątego stycznia 1867 roku władze wydały pozwolenie na budowę. W tymże roku powstał Komitet Budowy Cerkwi. Nadzór architektoniczny sprawował architekt gubernialny Ignacy Modrzewski. Na miejsce budowy wybrano plac na skrzyżowaniu ulic Ogrodowej i Alejowej. Kamień węgielny pod budowę położono w dniu 18 lipca 1867 roku. Do budowy zużyto 200 tysięcy cegieł. Budowę ścian cerkwi nadzorował inżynier Jakimowski i wznosili robotnicy z Czernihowa, pracami których kierował mistrz budowlany Proniakow. Posadzkę wykonano z białego karraskiego i czarnego francuskiego marmuru. W ołtarzu ułożono moazike z drzewa dębowego i jesionu. Pracę wykonał warszawski mistrz kamieniarski Sikorki. Sobór zwieńczało pięć ośmiobocznych wież z kopułami, w których umieszczono 11 dzwonów,z których największy ważył 150 pudów, drugi 101 pudów, a pozostałe razem 300 pudów. Świątynia otrzymała czterorzędowy ikonostas z cyprysowego drewna wykonany przez petersburskiego mistrza Kondratiewa. 28 ikon w ikonostasie i w ołtarzu namalował malarz, akademik Tichobrazow. W soborze umieszczono szereg wspaniałych ikon, w tym ikonę św. Aleksandra Newskiego ofiarowaną przez cara Aleksandra III i ikonę św. Mikołaja Cudotwórcy ofiarowaną przez pracowników Ziemskiej Straży Siedleckiej Guberni. Wokół soboru urządzono skwer i posadzono dekoracyjne rośliny. Teren otoczono żeliwnym ogrodzeniem w kolorze żółtym. Wyświęcenia soboru dokonano 2 listopada 1869 roku. Cała budowa zamknęła się kwotą 80 tysięcy rubli. Sobór pełnił swoją funkcję do wybuchu I wojny światowej. W czasie wojny okupant zajął cerkiew początkowo na magazyn, następnie przystosował budynek do odprawiania nabożeństw dla swoich żołnierzom. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości sobór przekazano na potrzeby katolickiej parafii wojskowej. W maju 1920 roku przystąpiono do przebudowy tak wewnątrz, jak też na zewnątrz świątyni. Rozebrano cztery kopuły, a na wieży środkowej kopułę zastąpiono stożkiem z płaskim czterospadowym dachem. Trwająca do 1933 roku przebudowa usunęła wszystkie elementy świadczące o prawosławnym pochodzeniu świątyni. Nawet stare lipy rosnące wokół ogrodzenia wymieniono na nowe. Jedynym znakiem świadczącym o istnieniu tu niegdyś cerkwi był krzyż prawosławny z wyciętym profilem postaci ukrzyżowanego Chrystusa, umieszczony po prawej stronie na ścianie bocznej świątyni. Literatura: Postrojka cerkvi v Sedlcach s otkrytiem prichoda. ChVEV 1880, s. 255-256; Izbranie predsedatelja Sedleckago prichodskogo popićitelstva (predsedatel gub.D. F. Moskwin) ChVEV 1882, s.159; ARCHISPASTYRSKOE (Arch. Leontij) poseśćenie Sedleckoj cerkvi. ChVEV 1884, s. 240-1; Otćet Sedleckago Prichodskago Pravoslavnago Popicitelstva za 1883 g. ChVEV 1884, s. 315; Izbranie i utverżdenie predsedatelja Sedleckago popićitelstva ChVEV 1885, s. 35, 49; 1896, s. 266; IŻ otceta Sedleckago prichodskago popićitelsva za 1884 g. ChVEV 1885, s. 245-6; 1889,s. 449; 1892,s. 281-3; ARCHIPASTYRSKAJA priznatelnost za userdie ko chramu Bożiju i popecenie o detskom prijutie. ChVEV 1886, s. 56; Siedlecki sobor 27.02.1886 r. zaliczony do 1 okr. Bialskiego ChVEV 1886, s. 94; IZVLEĆENIE iż otćeta seldleckago prichodskago popicitelstva za 1885 g. ChVEV 1886, s. 362; OSVJAŚĆENIE v Sedleckom sobore dvuch novosoorużennych ikon. ChVEV 1888, s. 5-6; NAĆALO ućenija v Sedleckoj cerkovno-prichodskoj skole. ChVEV 1888,s.330-1; OSVJAŚĆENIE v Sedleckom sobore dvuch lampad v pamjat 17 oktjabrja 1888 g. ChVEV1889,s. 333; MIZECKIJ Naum prot.: Archipastyrskoe poseśćenie goroda Sedleca. ChVEV 1889,s. 389-302; OTĆET o sostojanii cerkovno-prichodskich skol CHolmsko-Varśavskoj Eparchii za 1888/9 ućebnyj god (Svjato Vladimrskaja śkola v gor. Sedlce). CHVEV 1890,s. 211; MIZECKIJ Naum prot.: Zapiska o sedleckoj cerkovno-prichodskoj skole. ChVEV 1890, s. 354-6; IZVLEĆENIE iż otćeta Sedleckago prichodskago popićitel’stva za 1889 g. ChVEV 1890, s. 406; MIZECKIJ Naum prot.: Osvjaścenie v Sedleckom sobore novosoorużennoj Cholmskoj ikony Bożiej Materi. ChVEV 1891,s. 53; MIZECKIJ Naum prot.: Archipastyrskoe poseśćenie goroda Sedleca archiep. Leontiem. ChVEV 1891,s. 203-4; ARCHIPASTYRSKOE poseśćenie goroda Sedleca. ChVEV 1892,s. 171-2; MIZECKIJ Naum prot.: Poseśćenie gor. Sedleca Flavianom, archiep. Cholmsko-varśavskim. ChVEV 1892,s. 227-230; OTKRYTIE i osvjaśćenie novago doma dlja prijuta i cerkovno-prichodskoj śkoly. ChVEV 1893,s. 453; MIZECKIJ Naum prot.: Palomnićestvo cerkovno-prichodskij śkoly nachodjaśćejsja v gor. Sedlce v Virovskuju żenskuju obitel. ChVEV 1896, s. 188-191; MIZIECKI Naum prot.: Cholmskaja ikona Bożiej Materi v Sedleckom Svjato-Duchovskom sobore. ChVEV 1897,s. 153-5; MIZECKI Naum prot.: Osvjaśćenie i podnjatie kolokola, otltago iż artillerijskoj medi, Vysoćajśe pożalovannoj Sedleckomu Svjato-Duchovskomu soboru. ChVEV 1897,s. 204-5; MIZECKI Naum prot.: Palomnićestvo Sedleckoj cerkovno-prichodskoj śkoly v Virovskuju żenskuju Spasa Vsemilostivago Pustyn’ v 1897 g. ChVEV 1897,s. 300-303; 1897,s,. 13-317; K.: Prebyvanie Ieronima, archiep. Cholmskago – varśavskago v gg. Ljubline, Cholme i Bele, v Lesninskom zenskom monastyre, v gor. Sokolove, Virovskoj żenskoj pustyni i v gor. Sedlece. ChVEV 1898, s. 378-386; MIZECKIJ Naum prot.: Pervoe poseśćenie archiep. Ieronimom Virovskoj pustyni i goroda Sedleca. ChVEV 1898 s. 404-9; LICEV A. sv.: Zabytye sledy pravoslavija i russkoj narodnosti v Sedleckom i Vengrovskom uezdach. ChVEV 1900,s. 144-5; 1900,s. 153-5; 1900,s. 166-7, 192-4 ,206-8; MUDROV A.: Russkaja cerkov – śkola v gor. Sedlece. ChVEV 1900,s. 491-2; N.: Osvjaśćenie archiep. Ieronimom cerkvi so śkoloju v gor. Sedlece, 30 nojabrja 1900 g. ChVEV 1900, s. 635-7, 653-5; Bratstwo: ChVEV 1900,s.20-21, 149, 214; MIZIECKIJ Naum prot.: Reć archiepiskopu Ieronimu pri vstreće Ego v sedleckom sobore 29.XI. 1900 g. ChVEV 1901,s. 1; MIZECKIJ Naum prot.: Slovo proiznesennoe po osvjaśćenii cerkvi-śkoly v gor. Sedlece 30.XI.1900 g. ChVEV 190,s. 18-20; OPREDELENIE Sv. Sinoda ot 9 aprelja 1901 g. za Nr 2232 postanovleno pri sedleckom Svjato-Duchovskom sobore otkryt vakansii vtorago pomośnika nastojatelja i tret’jago psalomśćika i naznacit po etim vakansijam po 1000 + 300 rublej v god i na kvartirnoe posobie 200 rublej ChVEV 1901,s. 205; MIZECKIJ Naum prot.: Sedleckaja Svjato-Leont’evskaja cerkov-śkola i eja bratstvo. ChVEV 1901,s. 345-8, il.; MIZECKIJ Naum prot.: Poućenie v den’ 30 nojabrja 1901 g., skaznnoe v Sedleckoj Svjato-Leont’evskoj cerkvi-śkole po slućaju prazdnovanija pervoj godovśćiny osvjaśćenija eja. ChVEV 1902,s. 14-5; OTĆET o sostojanii i dejatel’nosti Sedleckago vo imja Svjatitelja Leontija Rostovskago Bratstva za 1902-oj (vtoroj bratskij) god. ChVEV 1902,s. 618-620; OSVJAŚĆENIE vnov vystroennoj cerkvi 185 pechotnago Sedleckago polka, 22.12.1902 g. ChVEV 1903, s. 11; GLINSKIJ Nikolaj prot.: Poezdka Evlogija, ep. Ljublinskago v Virov, Sedlec i Teolin. ChVEV 1903,s.415-9, 428-433; USOV Pl.: Prazdnik drevonasażdenija v cerkvi-śkole v Sedlece. ChVEV 1904,s. 235; SZEWIEL A. prot.: Cerkiew prawosławna p.w. św. Ducha w Siedlcach. CV 1968, V, 13-15; DYKANIEC Borys ks.: Do wszystkich ludzi dobrej woli. [Apel o pomoc w budowie cerkwi w Siedlcach]. CV 1983, I-III, 76-78, projekt; MIRONOWICZ Eugeniusz: Cerkiew w Siedlcach. Tygodnik Podlaski 1987, nr 7, s. 8, nr 10, s. 7; SANDOWICZ Maksym ks.: Siedleckie odrodzenie. – TP 1989, I, 16, rys.; DYKANIEC Borys ks.: Listy do redakcji. [Prośba o interwencje w sprawie zniszczeń przy budowie nowej cerkwi]. – TP 1989, V, 5; BOBRYK Adam: Prawosławie na terenie Siedlec w XIX i XX wieku. Prace Archiwalno – Konserwatorskie, Siedlce 1999, z. 11; DMITRUK Jerzy protodiak.: Z życia parafii w Siedlcach. Wiadomości PAKP 1999, nr 8(118), s. 9, 17, il.; – Przegląd Prawosławny 1999, nr 8(170), s. 17-18; ABEL (Popławski) abp: „Cóż to za bracia, którzy się tylko tolerują ?” [Homilia]. Nabożeństwo Ekumeniczne w katedrze (rzymskokatolickiej) siedleckiej. Podlaskie ECHO Katolickie 2000, nr 4(239), s. V, il.; DMOWSKI Rafał: Duszpasterstwo i opieka nad więźniami w latach 1918-1945 na przykładzie działalności kapelanów więzienia w Siedlcach, [w:] Policja, Etyka, Kościół. Red. zbiorowa. Wyższa Szkoła Policji Szczytno 2002, s. 206-224. M i t u r a Bogusław: Siedlce na dawnej pocztówce. Siedleckie Towarzystwo Samorządowe, Siedlce 1996,, ss. 88 (m.in. cerkwie w Siedlcach, s. 49, 50, 55, 81); WISZNIEWSKI Mirosław o.: Msza ekumeniczna w (Siedlcach). Homilia. Głos Cerkwi 1999, nr 2, s. 1, 3; (G.K.): Siedlecki „Głos Cerkwi”. Przegląd Prawosławny 1999, IV, 41. – Wiara w Jednego Boga. Z o. proboszczem parafii prawosławnej w Siedlcach … rozm. Adam Bobryk. Kurier Siedlecki, nr 322; Głos Cerkwi 1999, nr 4, s. 2, 4, foto.; DMITRUK Jerzy ks. protod.: Z życia parafii w Siedlacach ; WPAKP 1999, VIII, 9; WISZNIEWSKI Mirosław ks.: Wielkie duchowe przeżycia w Siedlcach. [Wystawa „Ikona Święta Tajemnica”]. Wiadomości PAKP 2001, nr 5, s. 12, il.; CYBART Marek: Własność parafii [Dot. d. szkoły w Siedlcach). Przegląd Prawosławny 2004, nr 11, s. 41;