Warszawa

Sobór św. Aleksandra Newskiego

CERKIEW W CYTADELI

Pierwszą wybudowaną cerkwią w Warszawie była cerkiew św. Aleksandra Newskiego w cytadeli. Wzniesiono ją w latach 1834-1835 z inicjatywy Wojskowo-Inżynieryjnego Ministerstwa. Niewysoką świątynię, w stylu klasycystycznym z jedną kopułą i dzwonnicą projektował architekt Andrzeja Gołoński. Uroczysta konsekracja odbyła się 26.11.1835 roku. Mieściła około tysiąca osób. Wewnątrz ustawiono jednorzędowy ikonostas. Dzwony zostały odlane armat zdobytych na powstańcach 1831 roku. Cerkiew ogrodzono żelaznym ogrodzeniem. Koszt budowy wyniósł 51674 ruble. W 1897 roku w cerkwi wyświęcono dwa boczne ołtarze: św. Ducha i św. Mikołaja Cudotwórcy. W 1901 roku podniesiono ją do rangi katedry. Kler katedry składał się proboszcza, dwóch wikariuszy, diakona i trzech dyrygentów chóru. W katedrze znajdowała się ikona Matki Bożej Iwerskiej z góry Atos, ofiarowana przez cara Mikołaja II. W latach dwudziestych XX wieku przejęli ją katolicy i zaadaptowali na kościół garnizonowy. Poważnemu zniszczeniu cerkiew uległa w trakcie II wojny światowej. Jej ruiny rozebrano w latach sześćdziesiątych. Literatura: UĆREŻDENIE prichodskago popićitelstva pri Citadelnoj cerkvi. ChVEV 1884, s. 143; IZVRANIE i utverżdenie predsedatelja prichodskago popićitelstva pri Varśavskoj Citadelnoj cerkvi. ChVEV 1886, s.267;