Sosnowiec Maczki

Cerkiew św. Aleksandra Newskiego

GRANICA 7

W Granicy znajdowała się Komora Celna I stopnia z Austrią. Dla odbywających służbę pograniczników i celników wzniesiono prawosławną cerkiew. Jej projektantem był architekt urzędu celnego inżynier Pilc, pracami budowlanymi kierował architekt powiatu częstochowsko będzińskiego Lee. Położenie kamienia węgielnego nastąpiło we wrześniu 1876 roku, a wyświęcenia dokonano 7 października 1884 roku. Świątynia mogła zmieścić dwieście pięćdziesiąt osób. Cerkiew wzniesiono na planie wydłużonego krzyża z jedną kopułowa od zachodniej strony. Nad przedsionkiem znajdowała się dzwonnica z sześcioma dzwonami, ofiarowane przez moskiewskiego kupca. Architektonicznie przypominała cerkwie w Aleksandrowie i Grajewie. Ikonostas z jasnego dębu pochodził z petersburskiej pracowni Leontiejewa według projektu architekta N.D. Feduszkina, ikony napisał akademik Wasiljew. Koszt budowy cerkwi i domu parafialnego wyniósł 60 tys. rubli. Cerkiew nie zachowała się do naszych czasów. Została rozebrana po 1918 roku. Literatura: UKAZ ot 4 maja 1884 g. za Nr 1427 ob otkrytii samostojatelnogo prichoda pri vnov postroennoj cerkvi v uroćiśće Granica. ChVEV 1884, s.160; UKAZ Sv. SInoda ot 4 oktjabrja 1884 g. za Nr 3294 o perevode prićta Olkuśskoj cerkvi ko vnov otstroennoj cerkvi v Granice i ob opredelenii k Olkusskoj cerkvi osobago prićta s naznaćeniem emu żalovan’ja iż kazny.ChVEV 1884, s.297-8; Osvjaśćenie Granickoj cerkvi (7.10.1884 g.). ChVEV 1884, s. 304-6; LEONTIJ arch.: Slovo skazannoe 7-go oktjabrja 1884 g., po slućaju osvjaśćenija cerkvi v uroćiśće Granice. ChVEV 1884, s. 299-300; Cirkuljarnoe predpisanie naćalnika Kaliśskago Tamożennago Okruga. [ChVEV 1892, s. 287]; ARCHIPASTYRSKOE obozrenie cerkvej Cholmsko-Varśavskoj eparchii v avguste 1885 g. [ChVEV 1885, s.265; Otczet po postrojke Pravoslawnogo chrama w ur. Granica, bendzinskago ujezda, pretrkowskoj guberni. ChVEV 1887, s. 226;